De parochieregisters van Dilbeek
De
parochieregisters zijn verwerkt in Gezinnen & Personen te Dilbeek en
beginnen voor wat de dopen betreft in 1610, de ondertrouwen/huwelijken in 1617,
de overlijdens/begravingen in 1652. De dopen beginnen niet toevallig in dat
jaar. Vele pastoors keren na 1609 terug naar hun parochies na de afkondiging
van het Twaalfjarig Bestand (1609-1621), onder bisschop van Mechelen Mathias
Hovius en de regering de regering van Albrecht en Isabella. Dit was een
rustperiode in de geschiedenis. De jaren 1672 tot en met 1676 ontbreken. Vanaf
1677 staat, op enkele uitzonderingen na, enkel nog het huwelijk en niet meer de
ondertrouw aangegeven. Er ontbreken geboorten/dopen vanaf 27 mei 1732 tot en
met 9 oktober 1732. In 1757 ontbreken er klaarblijkelijk ook enkele vanaf
augustus tot eind november. Tevens is er een lacune van 18 augustus 1832 tot 19
januari 1833, en van 21 juli 1834 tot 11 oktober 1834. Vanaf 6 juni 1766 staat
bij de geboorten/dopen voor de ouders de plaats van herkomst aangegeven. Vanaf
1779 kunnen we aan de hand van een kruisje of handteken de aard van
geletterdheid nagaan. Vanaf 10 november 1785 werd door de aartsbisschop F. J.
Vander Elst verplicht de namen van de ouders der gehuwden te vermelden. Tijdens
de Franse overheersing (1795-1815) zijn vele pastoors wegens
godsdienstvervolging ondergedoken en bleven hun parochieregisters inschrijven
(1797-1802). In oktober 1798 doken vele priesters onder wegens het weigeren van
de eed van haat aan het koningschap. Ze gingen hun parochianen in het geheim
bezoeken. Er werd voor de geboorten/dopen een bijkomende datum ingeschreven die
niet overeenstemt met de echte datum! De plechtigheid gebeurde altijd later.
Ook komen deze data (meestal) niet overeen met de akten van de Burgerlijke
Stand. Omdat de bevolking gesteund door hun pastoor het nieuwe Franse gezag
niet goed gezind was, moeten we voor de juiste datum de voorkeur geven aan de
parochieregisters. In de linkerrand van de geboorte-doopakte staat vanaf 1780
in potlood bij de jongens mort of mort au service en
soms ook het jaar waarop ze in legerdienst gingen. Mort betekent dan jong
overleden, mort au service overleden tijdens de dienst.
In vele
gevallen gebruikte de pastoor afkortingen alsook een trema, het caret/dakje, en
het apostrof/weglatingsteken. Van nùùel bv. is Van Nuvel. Een moeilijker geval
is de familienaam Van Leùùen. Hier is het niet zeker of het om Van Leuwen of
Van Leuven gaat. In vergelijking met andere lijkt het laatste ons het meest
waarschijnlijk. De genealoog zal in de akten aandachtig moeten letten op de
verscheidenheid van de namen door de grafieën te vergelijken. De klappers die
tijdens de 19e eeuw werden samengesteld tonen veel onnauwkeurigheden. Voor
nauwgezette controle gaat men best de registers zelf inkijken. Ook maakte de
pastoor willekeurig gebruik van hoofd- en kleine letters.
Belangrijk!
Belangrijk
om weten is dat het maken van een gezinsreconstructie van de
Sint-Ambrosiusparochie veel moeilijker is dan bij andere. Meermaals gaven de
pastoors verkeerde voor- en familienamen op, tot zelfs totaal verkeerde ouders
bij de dopen. Het is dan ook een zeer omslachtig werk om de juiste
gezinssamenstelling te vinden. Andere bronnen brengen dikwijls de oplossing.
Het moet beklemtoond worden dat het voor iemand die niet vertrouwd is met de
Dilbeekse families bijna onmogelijk is om dit werk aan te vatten. Jarenlange
ervaring heeft hiertoe bijgedragen. Wie de originele akten raadpleegt kan dus
op een totaal verkeerd spoor worden gebracht of zaken over het hoofd zien.
Uiterste aandacht is dus vereist. Oorzaak van deze verwarring is dat de ene
pastoor al wat nauwgezetter te werk ging dan de andere.